Koyu Mod:
Yazar :
A. Erener, H.S.B Düzgün
Özet :
Heyelanların neden olduğu afetler toplumsal, ekonomik ve çevresel olarak büyük kayıplara yol açabilmektedir. Heyelanların değerlendirilmesi içincoğrafi bilgi sistemlerinde (CBS) geliştirilmiş farklı birçok yaklaşım vardır. Bunlar genel olarak nitel ve nicel metodlar olarak iki ana başlık altında toplanabilir. Nicel metodlardan, heyelan oluşumu ve parametreler arası ilişkiyi kurma temeline dayalı istatistiksel metodlar; güvenilir heyelan değerlendirmesi için en çok tercih edilen metodlardan biridir. İstatistiksel metodlar, son yıllarda heyelan değerlendirmede, parametreler arasındaki mekansal ilişkiyi ele alarak önemli bir gelişim göstermiştir. Heyelanların oluşumu yerel ölçekte değişim gösterdiği için,sinir ağları veya lojistik regresyon gibi global modeller lokal ölçekli değişimleri dikkate almamaktadır. Ayrıca lojistik regresyon analizleri tüm alanda var olmayabilecek global veya ortalama bir ilişkiyi bulmaktadır. Fakat heyelan oluşumuna neden olan parametreler arasında mekansal korelasyona bağlı lokal bir değişim vardır. Bu nedenle bilinen istatistiksel metodlar, parametrelerin mekansal korelasyon yapısını modelleyemediği için heyelana duyarlı alanların belirlenmesinde yetersiz kalmaktadırlar. Bu nedenle çaışsma alanında uygulanan global bir metod olan Lojistik regresyon metodu ile elde edilen heyelan tehlike analizleri, Coğrafi Ağırlıklandırılmış Regresyon (CAR) metodu ile geliştirilmiştir. Coğrafi Ağırlıklandırılmış Regrasyon (CAR) metodu mekansal analizlerde güçlü biraçıklayıcı metodudur. Lokal detayların anlaşılmasında ve global modellerin maskelediği lokal değişimlerin meydana çıkarılmasında kullanılmaktadır. Bu çalışmada sayısal yükseklik modelinden çıkarılmış eğim, bakı ve eğrilik, plan ve profil eğrilikleri, Landsat Uydu görüntüsünden çıkarılmış çizgisellik ve bitki örtüsü parametreleri, Jeolojik haritadan elde edilmiş jeolojik formasyon ve ölçümlerden elde edilmiş tektonik yükselme veileri ve tetikleyici faktörlerden yağış dikkate alınarak Norveç’ te More & Romstal alanına uygulanmıştır. CAR metodunun heyelan oluşumunu açıklama kabiliyetinin global bir metod olanl lojistik regresyona göre, arttığı görülmüştür.
Anahtar Kelimeler :
Heyelan, Coğrafi Ağırlıklandırılmış Regresyon (CAR), Tehlike Analizi, CBS
Kaynak :