Koyu Mod:
Yazar :
A. Altıparmak, S. Çobanoğlu, A. Torun, A.Saraç
Özet : Coğrafi bilgiye ilk erişim coğrafi ad ile olmaktadır. Coğrafi adlar Coğrafi Bilgi Sistemleri ve mekânsal sorgulamada ilk adımda coğrafi adlar kullanılmaktadır. Bu nedenle, güncel coğrafi adların açık ve tutarlı kullanımı yalnızca kartografik/topografik amaçlar için değil ülke ve bölge idaresi ve her ülkenin ekonomi, posta hizmeti, telekomünikasyon, sağlık ve risk yönetimi, arama kurtarma faaliyetleri, ulaşım, turizm, medya ve eğitim gibi kendi ihtiyaçları için de önemlidir. Coğrafî adlar, haritalarda ve konumsal veritabanlarında yer alan doğal ve insan yapısı varlıklar hakkında literal (anlamsal), konumsal ve kategorik bilgi taşırlar. Konum bilgisi iki parçadan oluşmaktadır; konum (örneğin coğrafî koordinat enlem-boylam) ve varlığın mekansal uzanımıdır. Türkiye’de 1940 yılında düzenli olarak başlatılan coğrafi adların standartlaştırılması çalışmaları, 1949 tarih ve 5442 sayılı İl İdaresi Kanunu ile yerleşim birimlerinin kurulması, bunların bağlılıkları ve coğrafi adların standartlaştırılması konuları yasal zemine oturtulmuştur. Bu kanuna dayanarak 1952 ve 1983 yıllarında yasal ve uygulamaya ilişkin düzenlemeler gerçekleştirilmiştir. Son olarak, 5442 sayılı Kanununun 2. maddesine dayanılarak, Temmuz 2004’te İçişleri Bakanlığı Onayı ile ‘Coğrafi Adlar Uzmanlar Kurulu Çalışma Esas ve Usullerine İlişkin Yönerge’ yürürlüğe girmiştir. Bu Kurulun üyeleri arasında konuyla ilgili bakanlık, kurum ve akademik birim temsilcileri vardır. Coğrafi Adlar Uzmanlar Kurulu, ülkemiz sınırları içinde ve çevresindeki deniz ve denizaltı topografyası ve diğer ülkelerdeki ve gezegen dışı coğrafi yerlerin Türkçe adlandırılması ile görevlendirilmiştir. Bu çalışmada, Türkiye’de coğrafi adların standartlaştırılması, tarihsel gelişim, mevzuat, görevler, faaliyetler ve tüm bunların uluslararası çalışmalarla ilintisinin yanı sıra coğrafi adların standartlaştırılmasının yararları ve bu konuda harita ve kadastro alanında çalışanların rolleri üzerinde durulmaktadır.
Anahtar Kelimeler :
Coğrafi ad, Coğrafya, Dil, Kartografya
Kaynak :