Sitede Ara

Yazar :
Ş. Kuşçu, H. Şahin, H. Akçın

Özet :
1847 yılından bugüne, kesintisiz madencilik faaliyetlerinin sürdürüldüğü Zonguldak Taşkömür Havzası (ZTH)’nda bu faaliyetlerin, 1900’lü yılların başından itibaren batı ülkelerindekine benzer şekilde, harita, plan, kesit gibi grafik altlıklarda ve dokümanlarda yansıtıldığı bilinmektedir. Yeraltı boşluk ve katmanlarının üç boyutlu görsel modellerinin oluşturulması için de gerekli olan bu dokümanların başında, tüm ülkelerde yapılması yasal zorunluluk olduğu kadar, madenlerin emniyetli ve ekonomik olarak işletilmesi ve gelecekteki gereksinimler açısından da zorunlu olan Maden İmalat Haritaları (MİH) gelmektedir. Aynı zamanda Büyük Ölçekli Haritalar niteliğindeki bu haritalar; işçi sağlığı ve iş güvenliği uygulamalarındaki önemi ve içerdiği verilerin nitelikleri açısından yeraltı maden işletmelerinde daha da önem taşıdığı bilinmektedir. Halen Türkiye Taşkömür Kurumu (TTK) arşivlerinde 100 yılı aşkın bir dönemi kapsayan 1500 dolayında MİH paftası bulunmakta olup, bunların 650 kadarı günümüzde de aktif olarak kullanılmaktadır. Bu paftalar ZTH’nın yeryüzü ile -650 kotları arasında, bu zaman zarfında gerçekleştirilen sondaj, kuyu, galeri ve üretim faaliyetlerini ve bu faaliyetlerle ulaşılan zemin katmanlarının doğal ve madencilik özellikleri ile ilgili verileri yansıtmaktadır. Bu mevcut grafik paftaların önemli bir bölümünün, uzun yıllar kullanımda olması, taşıdığı bilgi yoğunluğu ve ortam koşulları dolayısı ile yıpranmış ve gereğince yararlanılamaz halde olduğu bilinmektedir. Bu nedenle bu ve diğer mevcut grafik belgelerin, bilgisayar destekli her türlü madencilik tasarım ve uygulamalarında, ve diğer arazi içerikli gereksinimlerde daha etkin kullanımı için, 3 boyutlu sayısallaştırılması ve gerektiğinde yeraltının görsel modellerinin oluşturulması büyük önem taşımaktadır. ZTH ile ilgili yüz yıllık bilgi birikiminin gelecek nesillere aktarılmasını da sağlayacak olan bu uygulamanın, yapılması gereken tarihi bir sorumluluk olduğuna inanılmaktadır. Bildiride, ZTH üretim bölgelerinden birine ait bir yeraltı maden imalat haritası 3 boyutlu sayısallaştırılarak görsel model haline dönüştürülmüştür. Bu uygulamada yeraltı çalışma ortamı, AutoLISP programlama dili kullanılarak geliştirilen programlar ve boru-aks tekniği (pipe-line technique) ile üç boyutlu olarak modellenmiştir. Yapılan sayısallaştırma ve modelleme işlemini hızlandırmak amacıyla 3 boyutlu (3B) sayısal semboloji kütüğü oluşturulmuştur. Elde edilen 3 boyutlu modelin madencilik uygulamaları için nasıl kullanılabileceği, çeşitli örnekler üzerinde değerlendirilmiştir. 

Anahtar Kelimeler :
Maden İmalat Haritası, Sayısallaştırma, Üç Boyutlu (3-B) Modelleme, Maden Haritacılığı, AutoLISP.

Kaynak :

Dosyayı İndir