Koyu Mod:
Yazar :
C. Örmeci, S. Ekercin
Özet : İç Anadolu Bölgesinde yer alan Tuz Gölü’nü besleyen kaynaklardan başlıcaları yeraltı suları ve yağışlardır. Yeraltı sularının göl çevresinde yıllardır, tarımsal sulama amaçlı olarak (ve kontrolsüz şekilde) kullanılmasına yağışlardaki azalmanın eklenmesiyle göldeki su rezervinde, 1987–2005 ylları arasında 1\3 (üçte bir) oranında azalma meydana gelmiştir. Bu çalışmada, su rezervindeki bu azalmanın, göldeki tuzla kaplı olan alanlara etkisi araştırılmıştır. Zamansal Landsat ve Spot uydu verilerininin kullanıldığı çalışma üç aşamada gerçekleştirilmiştir: İlk aşamada, Tuz Gölü ve çevresinde 10–22.Haziran.2006 tarihleri arasında kapsamlı bir arazi çalışması gerçekleştirilmiştir. Landsat-5 uydusunun 20.Haziran.2006 tarihindeki üst geçişini de kapsayan söz konusu arazi çalışmasında eş-zamanlı spektroradyometre ölçmeleri yapılmış ve tuz içeren toprak yapısı yerinde incelenmiştir. Bu şekilde, göldeki suyun buharlaşması, tuzun oluşumu ve su düzeyi ile oluşan tuz miktarı arasındaki ilişki hakkında önemli bilgiler elde edilmiştir. Görüntü işleme tekniklerini içeren ikinci aşamada, kullanılan tüm uydu görüntüleri geometrik olarak düzeltilmiş ve UTM (Universal Transform Mercator) koordinat sistemine dönüştürülmüştür (WGS 84, Dilim 36). Daha sonra, eş-zamanlı olarak algılanan, yer ve uydu verilinin karşılaştırılabilir hale getirilmesi amacıyla radyometrik düzeltme işlemi uygulanmıştır. Üçüncü aşamada, zamansal uydu verileri kullanılarak, özellikle 90lı yıllardan sonra Tuz Gölü ve çevresinde etkisini attıran kuraklığa bağlı olarak oluşan su rezervindeki azalmanın tuzla kaplı alanlara etkisi araştırılmıştır. Birlikte yorumlanan uydu görütüleri ve yersel ölçmeler, su rezervindeki azalmaya bağlı olarak, göldeki tuzla kaplı alanlarda 1987–2005 yılları arasında çok ciddi oranda azaldığını göstermektedir. Gölün özellikle orta kısmı ve batı kıyısında çölleşmenin başladığı, 1975 ve 1987 yıllarında mevcut iken 2005 yılında su ulaşmayan bölgelerde artık, tuzun da oluşmadığı tespit edilmiştir. Bu sonuçlar göz önüne alınarak bu çalışmada, yersel ölçmelere ilave olarak gölün, güncel uydu verileri ile sürekli olarak izlenmesi ve incelenmesi önerilmektedir. Bu şekilde elde edilecek sonuç verilerin, geleceğe yönelik planlar için hızlı, güvenilir ve ekonomik bir kaynak (altlık veri) olacağı düşünülmektedir
Anahtar Kelimeler :
Tuz Gölü, uzaktan algılama, Landsat, Spot, spektroradyometre.
Kaynak :