Koyu Mod:
Yazar :
Nazan YILMAZ
Özet : Yükseklik, noktaların tanımlanmış bir referans yüzeyinden olan düşey yöndeki uzaklığıdır. Yeryüzü noktalarının yüksekliklerini belirleyebilmek için sıfır yükseltili olarak kabul edilen bir başlangıç yüzeyinin tanımlanması ve noktaların bu yüzeye olan düşey yöndeki uzaklıklarının belirlenmesi gerekir. Yükseklikler için referans yüzeyleri olarak değişik yüzeyler alınabilmektedir. Bunlardan en önemlisi jeoiddir. Yeryüzündeki bir noktanın, çekül eğrisi boyunca, sıfır yükseltili referans yüzeyi olarak alınan jeoide uzaklığına o noktanın ortometrik yüksekliği denir. Yeryüzündeki bir noktanın ortometrik yüksekliği, aradaki kara parçası nedeniyle sıfır yükseltili yüzeyin kıtalar altındaki gidişi bilinmediğinden ve çekül eğrisi boyunca ölçü yapmak mümkün olmadığından doğrudan doğruya hesaplanamaz. Nivelman sonuçlarının ortometrik yüksekliklere dönüştürülebilmesi için yerin içindeki g gravite değerleri gerekmektedir. Bu değer ölçülemediğinden, yeryüzünde ölçülen gravite değeri yardımıyla hesaplanabilir. Bunun için yeryüzünde ölçülen gravite değeri Poincare ve Prey yöntemiyle indirgenir. Bu indirgemede ortalama bir yoğunluk alınmakta ( Bu çalışmada, uzunlukları yaklaşık 5 km olan iki farklı güzergahın Helmert ortometrik yükseklikleri belirlenmiştir. Güzergahlardan birisi düz ve engebesiz arazide olup 7 m yükseklik farkına , diğeri dağlık ve engebeli arazide olup 387 m yükseklik farkına sahiptir. Güzergahlar boyunca hassas Nivelman ve gravite ölçüsü yapılmıştır. Gravite değişiminden dolayı yüksekliklere getirilen düzeltmeler hesaplanmış ve bu düzeltme miktarları geometrik nivelmanla bulunan yükseklik farklarına eklenerek Helmert ortometrik yükseklik farkları elde edilmiştir.
) ve indirgeme formülü bu yoğunluk yardımıyla çıkarılmaktadır. Poincare ve Prey indirgemesiyle elde edilen yüksekliklere Helmert ortometrik yükseklik denilmektedir.
Anahtar Kelimeler :
Ortometrik Yükseklik , Ortalama Gravite, Jeoid, Çekül eğrisi
Kaynak :