Yazar :
M. Başaraner, M. Selçuk
Özet :
Ulusal coğrafi bilgi sistemi / mekansal veri altyapısı projelerinin geliştirilmesi için veri modelleme, veri yönetimi ve veri dağıtımı gibi yöntemlerin yanında otomatik mekansal veri genelleştirme teknikleri de son derece önemlidir. Kartografya ve mekansal bilişim alanındaki gelişmelerle birlikte, genelleştirme daha kapsamlı ve önemli bir konu haline gelmiştir. Temel mekansal veri tabanını çok yönlü kullanımı, farklı kaynaklardan elde edilen farklı ayrıntı düzeylerindeki veri setlerinin entegrasyonu, veri toplama işlemini en aza indirgeme, , web ve mobil servislere yönelik harita sunumu gibi bir çok amaç için otomatik genelleştirme araçlarına gereksinim kaçınılmazdır. Kartografik genelleştirme, haritaların farklı ölçeklerde sunumu için son 35 yıldır üzerinde yoğun olarak çalışılan, fakat tam anlamıyla tatmin edici çözümün bulunamadığı bir konudur. Bunun yanında, coğrafi bilgi sistemlerinin ortaya çıkışı ve yaygınlaşması, farklı düzeylerde analiz olanağı için coğrafi/mekansal veri tabanlarında da genelleştirme gereksinimini ortaya çıkarmıştır. Bu kavram, model genelleştirme olarak ifade edilmektedir ve henüz gelişme aşamasındadır. Özellikle ulusal haritacılık kurumları, üretim maaliyetlerini indirgemek için “bir kez üret bir çok kez kullan” düşüncesiyle gerek coğrafi veri tabanlarının gerekse kartografik veri tabanlarının ya da haritaların otomatik olarak genelleştirilmesi için yoğun çaba harcamaktadırlar. Coğrafi bilgi sistemi ve harita üretim yazılımları üreten şirketler de bu gereksinimlerin farkına varmış ve bu konuda daha yoğun ar-ge çalışmaları yapmaya ve çözümler sunmaya başlamışlardır. Genelleştirmeye, ülkemizde öncelikle orta ölçekli topografik harita üretimi için gereksinim duyulmaktadır ve HGK tarafından konuya ilişkin çalışmalar sürdürülmektedir. Bunun yanında, ileri ülkelerde olduğu gibi coğrafi veri taleplerinin artması ve mekansal veri altyapısı projelerinin yoğun miktarda veriyi mevcut hale getirmesi ile birlikte, yakın gelecekte coğrafi veri tabanlarının da genelleştirilmesi söz konusu olacaktır. Bu bildiride, öncelikle coğrafi ve kartografik veri tabanlarında genelleştirmeye ilişkin kavramlar ele alınmakta, daha sonra ülkemizdeki kısa ve orta vadeli gereksinimlere yönelik, bir nesne yönelimli coğrafi bilgi sistemi yazılımı içinde bina ve yerleşim alanlarına ilişkin topografik nesneler için geliştirilen bazı otomatik çözümler ve yaklaşımlara yer
Anahtar Kelimeler :
Kartografya, coğrafi bilgi sistemi, genelleştirme, coğrafi veri tabanı, kartografik veri tabanı
Kaynak :