Arsa Düzenlemesi Çalışmalarında Değer Artışına Göre Katılım Payı Uygulaması

Yazar :
M. Ertaş, Ş. İnam

Özet :

Günümüz dünyasında yerleşimlerde yaşanan bir süreç olan kentsel değişim ve dönüşüm, bu değişime ve toplumsal beklentilere araç olan imar planlarının sağlıklı bir şekilde mekana yansıtılmasına, kamusal alanların kullanıma açılmasına ve imar parseli üretiminde sosyal adaletin korunmasına ihtiyaç duyar. Bunun bir gereği olarak, 3194 Sayılı İmar Kanununun 18. maddesine göre yapılan “düzenleme yoluyla imar planı uygulaması” çalışmalarında, düzenleme bölgesinin bir parçası olan yol, meydan, park, otopark, çocuk bahçesi, yeşil alan, cami, karakol ve okul yeri gibi ortak kullanım alanlarının “düzenleme ortaklık payı” adı altında “düzenlemeye alınan parsellerde oluşacak değer artışına karşılık” olarak bedelsiz temininde, her parselin yüzölçümünden aynı oranda ve en çok % 40’a kadar bir alan kesintisi yapılır. Oysa yapılan arsa düzenlemesi sonucunda üretilen her imar parseli, uygulanan imar planı ile verilen “imar kullanım hakları” nın farklı olması sebebiyle, aynı oranda değer artışına sahip olmayacaktır.

Herhangi bir kadastro ya da eski imar parseli tabi olduğu mülkiyet-imar ilişkilendirmesinde, parselin büyüklüğü ve geometrisi ile de ilişkili olarak, imar planında kısmen ya da tamamen bir yapı adasına gelebileceği gibi, tümüyle bir kamu kullanım alanına da isabet edebilmektedir. Bir taşınmazı edinen kimse, teknik ve hukuki açıdan parselinin imar planında öngörülen kullanım durumuna uygun hale getirildikten sonra kullanabileceğini bilir.Bu kullanımın “arsa payı” maliyetinde, parsellerin düzenlemeden önceki değeri ile uygulama sonrasında erişeceği imar parseli değerinin etken olacağı ve değer farkının da azımsanamayacağı bir gerçektir.

İmar planı uygulamalarında, plandan gelen imar değer artışının mal sahibi yerine kamuya yansıtılması ve dağıtım işlemlerinin daha adaletli yapılabilmesine imkan tanıyacak “Eşdeğerlilik Yöntemi” nin ele alınacağı bu bildiride, mevcut sorunlar uygulamadan örneklerle irdelenecek ve çözüm önerilerinde bulunulacaktır. 

Anahtar Kelimeler :
Değer, eşdeğerlilik yöntemi, arsa düzenlemesi

Kaynak :

Dosyayı İndir